1. Zagadki słowne
Bardzo dobrze sprawdzają się zagadki słowne, które nie dość, że są przyjemnym wyzwaniem, to pobudzają mózg do działania. Dlatego tak popularne dla seniorów są wszelkie krzyżówki – nie chodzi o samo odgadnięcie hasła, ale proces dochodzenia do odpowiedzi. Przydatne są również łamigłówki i rebusy, które są dostępne w większości stacjonarnych księgarniach oraz on-line.
Ćwiczenia słowne i w skojarzenia promuje dr Pascale Michelon z Uniwersytetu w Waszyngtonie, która przeprowadziła kilka projektów badawczych, by zrozumieć, w jaki sposób mózg wykorzystuje informacje wizualne i zapamiętuje fakty. Na podstawie wniosków przygotowała kilka ćwiczeń dla seniorów – jedno z nich prezentujemy poniżej.
Zadanie 1: Poniżej znajdują się pary słów. Twoim zadaniem jest znalezienie trzeciego słowa, które jest powiązane z poprzednimi. Jest to typowa gra w skojarzenia, w której trzeba znaleźć pasujące słowo.
- woda – żagiel
- poduszka – biel
- zamek – drzwi
- książka – koperta
- pies – mysz
Zadanie 2: Zabawa w akronimy. Utwórz z pierwszych liter podanych imion słowo lub skrót, na przykład: Anna, Łukasz, Olga, Mateusz, Sławomir – słowa: masło lub słoma.
- Katarzyna, Tadeusz, Krystian, Ola, Elżbieta
- Anna, Magdalena, Gabriel, Eugeniusz, Izabela, Lucjan
- Janusz, Olga, Celina, Kasper, Euzebiusz, Natian, Ryszard, Anna, Cyprian, Adrian, Natalia, Tadeusz
Zadanie 3: Zabawa w znajdowanie ukrytych wyrazów. W poniższym ciągu liter znajdź ukryte słowa, na przykład: ponweapiesuwy2dv
Khehebj34asdyskotekahadsjh2sadljsfryzjerakskajs jadsjaskinonsdj jasywtrweliterahwh sjds82jsd7okularykqwjstółjesufitladkl7apteka jasjabłko27jsuq wpncvbakołdracaoernarzuta mksdk posnd73mcnsaolejjsdhaksiążkas jdj8mąkaiurw desky3programjatwsalapw8 jsuqprękazasłonaporęcziw82jkaj 9jwqpancpaszcvkrzesłopwpająkmzpwparasol9msw
2. Ciekawostki
Sposobem na najlepszą naukę i ćwiczenie mózgu są ciekawostki. W sklepach dostępne są gry towarzyskie z ciekawostkami, które uwzględniają pytania i zagadki z przeróżnej tematyki: od świata zwierząt, przez architekturę, film, historię czy bieżące sprawy. Zadanie będzie tym bardziej stymulujące dla mózgu, jeżeli gra będzie towarzyska z odrobiną rywalizacji – dlatego warto zapisywać wyniki i wyłaniać zwycięzcę, pamiętając przede wszystkim o dobrej zabawie.
Zadanie: Jeżeli nie mamy pod ręką gotowych gier, możemy zachęcam do wyszukania ciekawostek w gazecie, książce czy w telewizji, a następnie powtórzenie tego, co znalazłeś. Innym sposobem jest również zabawa w „Czy wiesz, że…”, kiedy to chce się zaskoczyć naszego rozmówcę jakąś ciekawostką lub anegdotą. Często jest to świetną opcją do wejścia w szerszy dialog z drugą osobą , która chętniej poprzez zabawę będzie dzieliła się ciekawostkami i historiami z życia oraz pobudzi swoją pamięć długotrwałą.
3. Nowoczesne gry i technologie
Dzisiejsze tzw. gry bez prądu, czyli planszówki, występują w tylu rodzajach, że bez problemu znajdziemy coś odpowiedniego dla seniora. Najlepiej sprawdzą się te oparte na liczeniu punktów, zapamiętywaniu kolorów, symboli, kolejności czy z dopasowywaniem słów (przykładem jest tu popularna gra „Tabu”).
W internecie dostępne są setki gier pobudzających mózg, które mogą pomóc poprawić pamięć i zdrowie psychiczne osób starszych. Z reguły są mało skomplikowane, przez co osoby mające problem z obsługą komputera mogą je sprawnie odnaleźć i włączyć. Pomocne są również gry dostępne na telefon, które nie tylko uczą skupienia, ale również pomagają zachować sprawność manualną dzięki utrzymywaniu urządzenia w ręku i jego obsłudze dotykowej.
Przykłady gier: Memo Trening (polska gra), Lumosity, Memorado, Brain Trainer. Polecana jest również gra symulacyjna Gradys przeznaczona dla osób po 60 r. życia, zbudowana z czterech modułów koncentrujących się na ćwiczeniu uwagi, pamięci, funkcji językowych i funkcji wzrokowo-przestrzennych.
Inne ćwiczenia poprawiające pamięć i uwagę:
- Dopasuj nazwy przedmiotów do każdej litery w swoim imieniu – najlepiej podaj po 2 przedmioty na daną literę.
- Wypowiedz nazwy miesięcy w kolejności alfabetycznej.
- Wymień 6 lub więcej rzeczy, które możesz nosić na stopach.
- Rozejrzyj się i spróbuj znaleźć 5 czerwonych rzeczy – wypowiedz ich nazwy na głos.
- Rozejrzyj się i znajdź 5 niebieskich rzeczy, które mogą Ci się zmieścić w kieszeniach – wypowiedz ich nazwy na głos.
- Wypowiadaj na głos każdą wykonaną czynność, np. Właśnie nastawiłem wodę na herbatę, Przeczytałem dziś książkę o…
- Napisz listę rzeczy do zrobienia, a następnie zapamiętaj ją i powtórz na głos.
Spróbujcie kilku prostych zabaw, pamiętajcie, że najpierw ćwiczymy ciało, a zaraz potem umysł!!!!! – powodzenia !!!!
Pozdrawiam Ewa