Przejdź do treści

Harmonia pedałowa

Dziś chciałbym przywrócić wspomnienia do harmonii pedałowej o której często rozmawiali Państwo podczas zajęć w ŚDS. Instrument, który pojawiał się głównie podczas zabaw i wesel w latach Państwa młodości. Dziś harmonie pedałową zastąpiły akordeony i instrumenty klawiszowe. Mimo to instrument cieszy sie popularnością głównie w zespołach ludowych. Zostawiam kilka ciekawostek o budowie instrumentu i jego historii.

Harmonia pedałowa – polski ludowy instrument muzyczny. Odmiana ta występuje w Polsce. Instrument ten powstał w wyniku połączenia elementów konstrukcyjnych harmonii oraz fisharmonii lub według innych teorii eoliny.

Budowa

  • 2 miechy nożne (pedały)
  • rura metalowa lub mosiężna rura, śr. 35 mm, łącząca pedały z korpusem
  • instrument właściwy – najczęściej 24 basy, skala melodyczna: g-c3

Zastosowanie miechów nożnych powoduje prawie całkowite wyłączenie pracy rąk przy rozciąganiu miechów. Najczęściej miechy w górnej części instrumentu są tylko atrapą lub spełniają tylko funkcję pomocniczą przy zaznaczaniu akcentów muzycznych. Cechą charakterystyczną harmonii pedałowej jest małe zróżnicowanie dynamiczne. Gra się wyłącznie w pozycji siedzącej.

Historia harmonii pedałowej

Pierwsze polskie harmonie pedałowe budowano w warszawskiej pracowni Piotra Stamirowskiego od 1900 roku. Później te instrumenty produkował zakład Józefa Boruckiego, Adolf i Władysław Leonard oraz inni twórcy z mniejszych manufaktur warszawskich, radomskich i dęblińskich. Najczęściej „pedałówki” mają 24 basy w trybie durowym, co znacząco wpływa na lekkość instrumentu. Zdarzają się jednak egzemplarze 64-basowe, ze zmianami akordów durowych, molowych, septymowych.

Występowanie

Harmonie pedałowe cieszą się do dziś popularnością wśród kapel ludowych. Stanowią nieodłączny element kapel z regionów: radomskiego, świętokrzyskiego oraz Kurpi Zielonych. Najbardziej typowy skład kapeli w tych regionach to: harmonia pedałowa, skrzypce, bębenek ręczny (lub baraban).

Zostawiam kilka utworów zagranych na harmonii pedałowej

Miłogo słuchania.

BA

Skip to content