Kochani dziś artykuł o bezsenności, często o tym mówicie w naszych rozmowach telefonicznym, mam nadzieję, że wskazówki w tym artykule, pomogą Wam zrozumieć czemu tak się dzieje i jak temu zaradzić.

Bezsenność dotyka co dziesiątą osobę – mowa tu o bezsenności przewlekłej, która trwa dłużej niż trzy tygodnie. Zaburzenia snu są powszechniejsze i szacuje się, że dotyczą nawet 30 proc. ludzi na świecie. U seniorów problemy ze snem narastają, obserwuje się ponadto gorszą jakość snu. Jak pomóc seniorowi dobrze przespać noc?

W przypadku bezsenności mówimy o bezsenności przewlekłej, która trwa kilka tygodni i wpływa na pogorszenie codziennego funkcjonowania – występuje u około 10 proc. dorosłych. Wraz z wiekiem rośnie częstość zaburzeń snu, które są krótkotrwałe i mogą trwać kilka do kilkanaście dni. U seniorów obserwuje się zaognienie problemu, co wynika głównie z przyspieszeniem fazy snu (wcześniejsze kładzenie się spać i wcześniejsza pobudka) oraz podejmowanych drzemek w ciągu dnia.

Badania wskazują, że na kłopoty ze snem uskarża się połowa osób po 50. roku życia, z czego 15-20 proc. cierpi na przewlekłą bezsenność.

Dlaczego sen dla seniora jest ważny?

Sen jest niezbędnym elementem życia, równie ważnym jak odżywianie. Dzięki niemu procesy w organizmie przebiegają prawidłowo, ma ogromne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania układu nerwowego. Im więcej śpimy, tym lepiej się czujemy, ponadto nie mamy problemów z koncentracją czy funkcjonowaniem w ciągu dnia. Mówiąc najprościej – nasz organizm podczas snu odpoczywa i się regeneruje.

W przypadku osób starszych obserwuje się skrócenie fazy snu, która na dodatek jest przerywana częstszymi i dłuższymi wybudzeniami. Do tego dochodzi gorsza jakość snu i mniejsza jego wydajność. Może dojść również do zaburzeń somatycznych, to jest może wystąpić bezdech senny czy nawet nieświadome oddawanie moczu.

Seniorzy potrzebują około 6 godzin snu, jednak wszystko zależy od poziomu aktywności życiowej, szczególnie fizycznej. Jeśli poziom życia nie zmienił się drastycznie w porównaniu do wieku średniego, organizm może potrzebować standardowo 8 godzin snu. Jednak częściej u seniorów dochodzi do zmiany rytmu życia, przez co organizm potrzebuje mniej godzin, aby się zregenerować.

Przyczyny bezsenności u seniorów

Bezsenność jest często objawem chorób psychicznych jak depresja, stany lękowe czy nawet jest wynikiem uzależnienia. Dotyka również osób samotnych, ponieważ izolacja społeczna zaognia ogólnie zaburzenia natury psychicznej. Dowodem na to są badania przeprowadzone przez Lianne Kurina z Uniwersytetu w Chicago, która przebadała grupę 95 starszych osób. Wynik wskazuje, że aż połowa z nich odczuwała samotność, a im bardziej czuli się samotni, tym bardziej ich sen był niespokojny, co objawiało się większą aktywnością ruchową w nocy.

Bezsenność u seniora może pojawić się również w wyniku odczuwania bólu lub innych dolegliwości. Bóle stawów i kręgosłupa mogą skutecznie utrudnić zasypianie, skurcze łydek mogą wybudzać, może pojawić się duszność czy po prostu wzmożona potrzeba oddawania moczu.

Pojawienie się bezsenności może być objawem chorób zapalnych, zwłaszcza reumatoidalnych, autoimmunologicznych i endokrynologicznych.

Co zrobić, aby senior się wyspał?

Niesłychanie ważna w przypadku osób starszych jest higiena snu. W pierwszej kolejności powinno więc się zastosować ogólne sposoby ułatwiające zasypianie oraz takie, które nie powodują zaburzeń fazy snu. Wieczorem należy spożyć lekką kolację i kategorycznie należy unikać ciężkostrawnych potraw, kawy i mocnej herbaty. Zalecane jest również podejmowanie aktywności fizycznej w ciągu dnia – wystarczy spacer lub nieskomplikowane zajęcia ruchowe.

Oprócz samego przygotowania organizmu do snu należy zadbać o pomieszczenie, w którym senior będzie przebywać. Po pierwsze, należy wywietrzyć sypialnię i zasłonić okna. Po drugie, temperatura panująca w pokoju powinna ułatwiać zasypianie, w przypadku osób starszych musi być nieco cieplej. Po trzecie, z boku warto postawić szklankę z wodą na wypadek, gdyby seniora obudziła chęć napicia się. Po czwarte, sam materac, na którym osoba starsza wypoczywa, powinien być miękki i dopasowujący się do krzywizny ciała. Często okazuje się, że materac czy poduszka nie były wymieniane od 10 lat – jest to czas, kiedy warto pomyśleć o zmianie, zwłaszcza że wiele badań wskazało, że to, na czym śpimy, odpowiada za jakość snu. Między innymi organizacja National Sleep Foundation wskazuje, że jakość snu poprawia się w 92 proc. przypadków po wymianie samego materaca.

Pamiętajmy również o tym, że senior powinien się kłaść wtedy, kiedy odczuwa senność. Równie ważne, co sama pora spania, jest ograniczenie bodźców przed snem – przez to nie zaleca się oglądania wieczorem filmów i programów wywołujących negatywne emocje.

Leczenie bezsenności przewlekłej u osób starszych sprowadza się do opanowania zaburzeń somatycznych i psychicznych. Stosowana jest najczęściej terapia poznawczo-behawioralna, która daje najlepsze efekty. Można również rozważyć wprowadzenie farmakoterapii, jednak powinno się to odbywać wyłącznie po konsultacji z lekarzem.

Problemy ze snem są jednym z czynników wpływających na większą podatność osób starszych między innymi na choroby serca, nadciśnienie i depresję. Sen pomaga zredukować napięcie i stres, to właśnie dzięki niemu zmniejsza się apatia i przygnębienie. Z tego prosty wniosek, że wyspany senior to szczęśliwy senior i znaczenia snu dla jego zdrowia nie powinniśmy bagatelizować!

Moi drodzy, miłego, spokojnego weekendu. Spokojnych snów przy muzyce relaksacyjnej. Pozdrawiam Ewa.