Witam!
Wielkanocne śniadanie – co według tradycji podać na świąteczny stół
Śniadanie wielkanocne: co podać, żeby tradycji stało się zadość? Jakie symboliczne znaczenie mają potrawy i ozdoby na wielkanocnym stole? Poznaj przykładowe dania .
Śniadanie wielkanocne: zaczynamy od święconki
Niedzielne śniadanie wielkanocne w domach osób wierzących poprzedza święcenie potraw w Wielką Sobotę. Zanim zasiądziemy do stołu, dzielimy się poświęconym jajem. Życzymy sobie nawzajem zdrowych i wesołych świąt. Śniadanie zaczynamy od święconki. Święconka to produkty i potrawy, które zaniesione w koszyczku do kościoła, zostały poświęcone. Zawartość koszyczka powinniśmy zjeść do ostatniego okruszka. Niczego ze święconki nie wolno wyrzucać, ani dawać zwierzętom.
Dlaczego uroczystym posiłkiem jest śniadanie?
W Wielkanoc świętujemy Zmartwychwstanie Pańskie. Dlaczego? Apostołowie dowiedzieli się o zmartwychwstaniu Jezusa rankiem. Na drugi dzień po złożeniu Pana do grobu. Śniadanie było pierwszym posiłkiem, który apostołowie spożyli razem ze zmartwychwstałym Jezusem. Zasiadając do stołu, celebrujemy odrodzone życie oraz zakończenie postu.
Śniadanie wielkanocne jest radosnym posiłkiem bogatym w różnorodne potrawy z jaj i mięs. Każda potrawa ma charakter symboliczny. Na zakończenie posiłku podaje się słodkie ciasta. Bogato zdobione mazurki oraz puszyste baby drożdżowe. Oba te ciasta symbolizują dobrobyt oraz pomyślną wróżbę. Są także ucieleśnieniem kobiecego kunsztu.
Wielkanocne jaja
Najważniejsze podczas śniadania wielkanocnego są jaja. Jajko w pogańskiej tradycji słowiańskiej symbolizuje życie. Życie wiecznie odradzające się i nieskończone. Jajka podaje się przygotowane na różne sposoby. Jajka gotowane na twardo w majonezie. Jajka w sosie chrzanowym. Jajka z sosem tatarskim. Wreszcie jaja faszerowane na zimno i na ciepło. Jajka zapiekane w klopsach, drożdżowych bułkach, kulebiakach. Typowo polskim przysmakiem są jaja faszerowane opiekane w skorupkach.
W Wielkopolsce z okazji świąt organizuje się poszukiwanie jajek w ogrodzie lub domu. Dziś coraz częściej jajek czekoladowych. Na stole nie może również zabraknąć różnokolorowych pisanek. Jajka mogą też służyć do rozmaitych obrzędów i… zabaw.
Wielkanocne mięsa
Tradycyjnie na wielkanocnym stole nie może zabraknąć mięs i jego przetworów. Na wielkanocne śniadanie podaje się zimne mięsa pieczone oraz wędliny. Jednym z typowo wielkanocnych dań są mięsne galarety. Do nich podaje się tradycyjne sosy i przystawki. Mięso wieprzowe w naszej kulturze symbolizuje dostatek i powodzenie.
Do typowo polskiej tradycji należy podanie gorącej, kwaśnej zupy na zakwasie zbożowym. Wielkanocny żurek lub biały barszcz podawany jest z jajkiem i białą kiełbasą. Białą kiełbasę podaje się również osobno: gotowaną, smażoną lub zapiekaną.
Typowy stół wielkanocny ugina się pod ciężarem różnorodnych wędlin. Na półmiskach pysznią się różowe szynki. Pachną majerankiem i śliwką pieczone schaby. Kuszą wędzonki i kiełbasy.
Wielkanocny stół nie może obejść się bez świątecznego pasztetu. Są ich rozliczne rodzaje. Pasztet mięsny ma licznych wielbicieli. Dobrze przyprawiony pasztet jajeczny może stać się przebojem wielkanocnego śniadania. Atrakcją stołu może być także pasztet grzybowy.
Coraz więcej wielbicieli ma pasztet z warzyw strączkowych i korzennych.
Wśród przepisów na obfity stół wielkanocny nie może zabraknąć tradycyjnego klopsa z mielonego mięsa. Podaje się go na zimno z piekłem białego chrzanu.
Przystawki i sałatki wielkanocne
Dużą popularnością na świątecznym stole cieszą się także inne przystawki. Wspomniane już faszerowane jajka. Śledzie na różne sposoby. Twaróg z nowalijkami. Liczne odmiany galaretek. No i jarzynowe sałatki skąpane w majonezie.
Wielkanoc jest także świętem chleba i pieczywa. Na stole wielkanocnym nie może zabraknąć drożdżowych wypieków: bab, baczek, chałek. Bogatą formą tradycyjnego pieczywa są odświętne kulebiaki i pierogi drożdżowe.
Symbole wielkanocne
Pokarmy na wielkanocnym stole mają swoją symbolikę. Jedzenie ucieleśnia idea chrześcijaństwa:
Baranek – zmartwychwstałego Chrystusa,
Jajko – zwycięstwo życia nad śmiercią,
Twaróg – przymierze człowieka z naturą,
Chleb – ciało Chrystusa,
Mięsa i wędliny – dostatek i sytość,
Sól – oczyszczenie i prawdę,
Chrzan – mękę Pańska,
Ciasta – to metafora umiejętności i doskonałości.
Wielkanocne ciasta i desery
Na deser podaje się słodycze. Wielkanocne ciasta i desery są wyjątkowo słodkie. Wielkanocne babki obficie się lukruje.
Tradycyjnie na Wielkanoc podaje się także sernik – zarówno pieczony (na spodzie z ciasta lub bez).
Prawosławni wyznawcy Jezusa Chrystusa przygotowują na Wielkanoc specjalny deser z twarogu, zwany paschą.
Kolejną wybitnie polską tradycją jest pieczenie na Wielkanoc mazurków. Mazurki – niskie placki w formie kwadratu są bardzo słodkie. Ich dekoracja nawiązuje do orientalnych kobierców. Mazurki powstały w XVI w. z fascynacji kulturą Orientu.
Wielkanocne śniadanie w wielu domach praktycznie się nie kończy, płynnie przechodząc w obiad. Niektóre potrawy. mięsa podaje się na ciepło i zjada z pieczywem oraz przystawkami.
Pozdrawiam Krysia.